De Vervoerregio investeert intensief in het optimaal functioneren van het mobiliteitssysteem. De voortgang en ontwikkelingen worden regelmatig getoetst. Met gebruik van landelijke, regionale en gemeentelijke data zijn de resultaten van de vijf strategische opgaven van de Vervoerregio voor 2019 in beeld gebracht. Een greep uit de meest opvallende uitkomsten per opgave: 

1. Van modaliteit naar mobiliteit

Deze opgave richt zich op het integreren van afzonderlijke vervoermiddelen tot één soepel functionerend mobiliteitssysteem voor de reiziger. De rapportage laat zien dat het OV-gebruik hoog is. Uit cijfers van het aantal reizigers dat in- en uitstapt in heel Nederland, blijkt dat 35% binnen de vervoerregio reist. Opvallend is ook het succes van de vele fiets parkeervoorzieningen bij R-nethaltes en treinstations. Reizigers fietsen naar een station en kunnen daar makkelijk overstappen op bus, tram of trein. De Vervoerregio investeert stevig in deze voorzieningen en doet proeven met deelfietsen. In totaal zijn er circa 8.000 fietsplekken bij R-nethaltes in de vervoerregio gerealiseerd, die gemiddeld voor 74% bezet zijn. 

2. Naar een CO2-neutraal mobiliteitssysteem

Met het Zero Emissie beleid werkt de Vervoerregio aan schonere infrastructuur en minder CO2-uitstoot. Schonere voertuigen, zoals elektrische bussen, worden flink gestimuleerd. Tegenwoordig rijdt circa 20% van de bussen in de vervoerregio elektrisch. Ten opzichte van 2017 is de CO2-uitstoot met circa 30% gedaald. In 2030 moeten alle voertuigen Zero Emissie rijden.
De CO2-uitstoot van de mobiliteit als geheel, dus van alle vervoermiddelen samen, is in de vervoerregio tussen 2010 en 2015 met ruim 300 kiloton gedaald en daarna redelijk stabiel gebleven. Tot 2030 wordt een verdere daling verwacht, onder meer door maatregelen uit het Klimaatakkoord. De Vervoerregio wil dat in 2050 het hele regionale mobiliteitssysteem CO2-neutraal is.
Ook van elektrisch autorijden wordt wereldwijd een belangrijke bijdrage aan de vermindering van CO2-uitstoot verwacht. Door deel te nemen aan het programma MRA Elektrisch stimuleert de Vervoerregio elektrisch rijden. Het aantal laadpunten voor elektrische auto’s binnen de vervoerregio is tussen 2012 en 2019  gegroeid van 362 naar ruim 8.000.

3. Veilig en prettig van deur tot deur reizen

Een mobiliteitssysteem dat voor iedereen veilig en toegankelijk is en dat een prettige reisbeleving biedt. Dat is waar de Vervoerregio met deze opgave aan werkt. De reis van deur tot deur zou minimaal met een 7,5 gewaardeerd moeten worden. De landelijke OV-Klantenbarometer toont hierin al jaren een stijgende trend, het totaaloordeel van de reiziger ligt sinds 2018 in alle concessies van de Vervoerregio boven de 7,5. Het belevingsonderzoek ‘Amsterdam Bereikbaar’ laat zien dat het oordeel voor de beleving van deur-tot-deur reizen met auto, motor, fiets of OV tussen de 6,2 en 7,7 varieert. Deze variatie is mede afhankelijk van werkzaamheden aan de infrastructuur.

Om het OV toegankelijker te maken heeft de Vervoerregio het Beleidskader Inclusieve Mobiliteit opgesteld. Hiermee worden barrières weggenomen die mensen ervan weerhouden om te reizen. Denk aan het verbeteren van toegankelijkheid van haltes, materieel en reisinformatie maar ook aan het verlagen van mentale drempels om te reizen. Voor de inwoners van de vijftien gemeenten heeft de Vervoerregio OV-coaches ingezet. Zij helpen reizigers met een mobiliteitsbeperking om zelfstandig te leren reizen. In het eerste kwartaal van 2020 zijn er 80 van deze OV-coachtrajecten gestart.

Helaas laat de monitor ook minder positieve resultaten zien. Op het gebied van verkeersveiligheid is er geen dalende trend meer van het jaarlijks aantal verkeersdoden. Fietsers en e-bikes vormen met 28% het grootste aandeel, gevolgd door personenauto’s met 25%. Als partner in het landelijke Strategisch Plan Verkeersveiligheid 2030 zet de Vervoerregio de komende jaren stevig in op verbetering van de verkeersveiligheid. Dat geldt ook voor verkeerseducatie en voorlichting vanuit het programma Verkeer & Meer. In het schooljaar 2018/2019 deden ruim 17.000 kinderen en jongeren in de regio hieraan mee, met name op de basisscholen. Er zijn twaalf verkeersveiligheidscampagnes georganiseerd.

4. Mobiliteit en omgeving passen bij elkaar

In haar beleid en investeringen houdt de Vervoerregio rekening met de verschillende gebiedstypen binnen de regio. Elk gebied heeft immers een andere bevolkingsdichtheid, werkgelegenheid, ruimtelijke inrichting en beschikbare infrastructuur. Ook verschilt het per gebied in welke mate mobiliteit ongewenste effecten veroorzaakt. Volgens de rapportage ervaart een deel van de bewoners geluidshinder, vooral in stedelijke gebieden en langs drukke wegen en spoorlijnen. De Vervoerregio draagt daarom in bepaalde infrastructuur projecten bij aan voorzieningen die de geluidsbelasting beperken, zoals geluidsschermen. In de komende jaren kan de groei van het aandeel elektrische bussen en andere voertuigen de geluidsbelasting verder verminderen.
Een andere ontwikkeling is dat door maatregelen ter verbetering van de luchtkwaliteit, zoals de gemeentelijke actieprogramma’s, er in de vervoerregio geen overschrijdingen meer zijn van de norm voor fijnstof (PM10). Voor stikstofdioxide is ook voor 2020 de verwachting dat alle locaties waar mensen wonen, fietsen of lopen binnen de wettelijke norm vallen. Voor 2030 zijn er binnen de vervoerregio nergens meer overschrijdingen van de normen voor stikstofdioxide voorzien. Met het Zero Emissie beleid draagt de Vervoerregio ook bij aan het behalen van de normen voor luchtkwaliteit.

5.  Nabijheid van dagelijkse activiteiten

Lopen en fietsen wordt aantrekkelijker als mensen binnen tien minuten hun dagelijkse bestemmingen kunnen bereiken, zoals scholen, winkels en werk. Daarom investeert de Vervoerregio in kortere loop- en fietsverbindingen naar OV-haltes en in een logische inrichting van OV-knooppunten en de toegangen. Met gemeenten wordt meegedacht over ruimtelijke keuzes die kunnen leiden tot kortere dagelijkse reizen. De monitor laat zien dat 10 - 20% van de mensen die onderwijs volgen, dit  lopend of fietsend binnen tien minuten kunnen bereiken maar dat dit percentage voor werk veel lager is. Dagelijkse voorzieningen zoals basisscholen, huisartsen of supermarkten in de verstedelijkte gebieden zijn meestal binnen circa tien minuten lopen of fietsen vanaf een woonadres bereikbaar. 

De Vervoerregio heeft het afgelopen jaar onderzoek gedaan naar de loopafstanden tussen adressen en OV-haltes in de regio. De vervoerregio scoort in vergelijking met andere regio’s in Nederland het hoogst qua percentage bewoners met een OV-halte of station in de nabije omgeving. De helft van de adressen in de vervoerregio heeft een OV-halte beschikbaar binnen 169 meter hemelsbreed en 259 meter werkelijke loopafstand en 90% van de adressen heeft een halte binnen 353 meter hemelsbreed en 520 meter werkelijke loopafstand. Deze 520 meter is minder dan zeven minuten lopen. Hiermee voldoet de situatie ruimschoots aan de eisen die zijn vastgelegd in de OV-concessies. Daarnaast heeft het dagelijks bestuur onlangs toegezegd met gemeenten om tafel te gaan om te kijken of met maatwerk bepaalde situaties nog te verbeteren zijn.

Invloed van corona

Het verkeer en vervoer in de Amsterdamse regio is volop in ontwikkeling. Sinds maart 2020 is het reisgedrag van mensen sterk veranderd door de invloed van het coronavirus en de maatregelen die daarmee samenhangen: mensen reizen minder, deels op andere tijdstippen en met andere motieven. Ook de komende periode zal corona voorlopig nog invloed hebben op de mobiliteit. De Vervoerregio houdt deze ontwikkelingen nauwlettend in de gaten, samen met andere overheden, kennisinstellingen en vervoerbedrijven. Voor de rapportage van volgend jaar wordt gewerkt aan aanvullende informatie, op basis van beschikbare informatie en tools en dashboards. De Vervoerregio werkt hierin samen met de gemeenten.

Voor de volledige informatie zie de rapportage ‘Voortgang strategische opgaven Beleidskader Mobiliteit 2019’ en de bijbehorende factsheet.